خيالپردازي در بسياري از مواقع به حقيقت مي‌پيوندد. جالب است بدانيد كه اختراع رادار هم در حقيقت همانند بسياري از اختراعات ديگر ريشه در يك داستان علمي - تخيلي دارد. واژه رادار كه امروزه در سرتاسر دنيا كاربرد دارد، همانند راديو و تلويزيون يك اصطلاح بين المللي شده است. در واقع اختراع رادار از يك پديده فيزيكي و بسيار طبيعي به نام انعكاس گرفته شده است، همه ما بارها و بارها بازگشت صدا را در مقابل صخره‌هاي عظيم تجربه كرده‌ايم. نور خورشيد هم با استفاده از همين پديده است كه از سوي ماه و در هنگام شب به ما مي‌رسد.
امواج راديويي و الكترومغناطيس نيز قابليت انعكاس و بازتاب دارند و رادار بر اساس همين خاصيت ساده بوجود آمد. ساده‌ترين رادارها در حقيقت از يك فرستنده و يك گيرنده راديويي بوجود آمدند. اين وسايل ابتدايي فقط قادر بودند وجود شيء را اعلان كنند و به هيچ وجه توانايي تشخيص اندازه و ويژگيهاي ديگر آن را نداشتند. بنابراين بشر در ساخت رادار نيز از طبيعت استفاده‌هاي فراوان و اساسي كرده و با تغييراتي جزئي براي خود وسيله‌اي سودمند ساخته است.
تاريخچه
نخستين بار در سال 1901 « هوگو ژرنسبارك » كه او را «ژول ورن» آمريكايي مي‌نامند، در يك داستان علمي _ تخيلي ، آن را طرح ريزي كرد. در سال 1906 ، يك دانشجوي 23 ساله آلماني ، به نام « هولفس ير » دستگاهي ساخت كه با اصول رادارهاي امروزي مي‌توانست امواجي را بسوي موانع بفرستد و بازتاب آنها را دريافت دارد. آزمايش اساسي ارسال امواج الكترومغناطيسي بسوي هواپيماهاي در حال پرواز ، بوسيله يك دانشمند فرانسوي به نام « پير داويد » انجام يافت. در آغاز جنگ دوم جهاني بود كه تكنسينهاي انگليسي موفق شدند، نخستين مدلهاي راداري امروزي را بسازند. اما كار او يك مشكل اساسي داشت. امواج تا نقطه‌اي كه او مي‌خواست نمي‌رسيدند و تنها تا پنج هزار متر برد داشتند.
به همين دليل يك فرانسوي ديگر به نام "موريس پونت" در سال 1930 موفق به اختراع دستگاهي جالب به نام "مانيترون" شد كه امواج بسيار كوتاه راديويي را بوجود مي‌آورد و به همين دليل رادارهايي كه به كمك اين وسيله تكميل شدند توانستند تا دهها كيلومتر بيش از رادار قبلي امواج را ارسال كنند. دستگاه اختراعي پونت در سال 1935 ابتدا در كشتي معروفي به نام نرماندي نصب شد و توانست آن را از خطر برخورد با كوههاي عظيم يخي شناور در اقيانوس محافظت كند و به اين ترتيب رادار لاوه بر استفاده وسيع در هوا ، سطح درياها را هم به تسخير خود در آورد.
مكانيسم عمل
همانطور كه امواج دريا و امواج صوتي پس از رسيدن به مانعي منعكس مي‌شوند، امواج الكترومغناطيسي هم وقتي به مانعي برخورد كردند، بر مي‌گردند و ما را از وجود آن آگاه مي‌سازند. به كمك امواج الكترومغناطيسي نه تنها از وجود اجسام در فاصله دور باخبر مي‌شويم، بلكه بطور دقيق تعيين مي‌كنيم كه آيا ساكن هستند يا از ما دور و يا به ما نزديك مي‌شوند؟ حتي سرعت جسم نيز بخوبي قابل محاسبه است. وقتي امواج منتشر شده از رادار ، به يك جسم دور برخورد مي‌كنند، به طرف نقطه حركت بر مي‌گردند. امواج برگشتي توسط دستگاههاي خاص در مبدا تقويت مي‌شوند و از روي مدت رفت و برگشت اين امواج ، فاصله بين جسم و رادار اندازه گيري مي‌شود.
كاربردها
زماني رادار وارد جنگلها شد، انگلستان پايگاههاي وسيعي را با رادار مجهز كرد و به اين ترتيب هواپيماهاي آلماني در كار خودشان دچار اختلال شدند. به عقيده بسياري از كارشناسان همين رادار بود كه آلمان را علي رغم حمله‌هاي گسترده هوايي بر روي شهرهايي نظير لندن ، ناكام گذاشت. همچنين بسياري از زير درياييهايي كه تعداد زيادي از كشتيهاي حمل و نقل و ناوهاي جنگي متفقين را به قعر دريا مي‌فرستادند، با كمك رادارها شناسايي شدند و در عمليات گوناگون خود دچار شكست گرديدند.
رادارها حتي در توپخانه‌ها ، موشك اندازها و جنگهاي زير درياييها نيز وارد عمل شدند و توجه قدرتهاي بزرگ تسليحاتي را ، حتي پس از شكست هيتلر و پايان جنگ جهاني به خودشان جلب كردند. اما صرف نظر از كاربردها نظامي، رادار خدمات صلح آميز بسياري را براي انسان امروزي در برداشته است. كاهش سوانح در مسافرت هاي دريايي و هوايي همگي مديون رادار هستند.
در حقيقت يكي از مهمترين كاربردهاي علمي رادار با آغاز عصر فضا ه وجود آمد و بشر توانست براي اولين بار با كمك رادار به فضا دسترسي پيدا كند و حتي سطح سياره ها و اشكال گوناگون آنها را شناسايي كند. اين موفقيت سالها قبل از آنبود كه سفينه ها بتوانند از سطح سيارات عكسبرداري كنند. بنابراين رادار علي رغم خرابي هاييكه با گسترده تر كردن جنگلها به وجود آورد، توانست خدمات بسيار ارزنده اي را براي جامعه بشري به ارمغان آورد و انسان اين همه را مديون طبيعت بي ادعاست!
مركز كنترل ترافيك فرودگاهها براي رديابي هواپيماها چه آنها كه بر روي باند فرودگاه قرار دارند و چه آنها كه در حال پرواز هستند و هدايت آنها از رادار استفاده مي‌كنند. در برخي از كشورها پليس از رادار براي شناسايي خودروهاي با سرعت غير مجاز استفاده مي‌كند. ناسا از رادار براي شناسايي موقعيت كرة زمين و ديگر سيارات استفاده مي‌كند، همين طور براي دنبال كردن مسير ماهوارهها و فضاپيماها و براي كمك به كشتيها در دريا و مانورهاي رزمي از آن استفاده مي‌شود. مراكز نظامي نيز براي شناسايي دشمن و يا هدايت جنگافزارهايشان از آن استفاده مي‌كنند.
هواشناسان براي شناسايي طوفانها، تندبادهاي دريايي و گردبادها از آن استفاده ميبرند. شما حتي نوعي خاص از رادار را در مدخل ورودي فروشگاهها ميبينيد كه در هنگام قرار گرفتن اشخاص در مقابلشان، درب را باز مي‌كنند. بطور واضح ميبينيد كه رادار وسيله‌اي بسيار كاربردي ميباشد. در اين بخش از مقالات ما به اسرار رادار ميپردازيم. استفاده از رادار عموماً در راستاي سه هدف زير ميباشد:
شناسايي حضور يا عدم حضور يك جسم در فاصلهاي مشخص – عمدتاً آنچه كه شناسايي مي‌شود متحرك است و مانند هواپيما ، اما رادار قادر به شناسايي حضور اجسام كه مثلاً در زير زمين نيز مدفون شدهاند، ميباشد. در بعضي از موارد حتي رادار مي‌تواند ماهيت آنچه را كه مييابد مشخص كند، مثلاً نوع هواپيمايي كه شناسايي مي‌كند. شناسايي سرعت آن جسم- دقيقاً همان هدفي كه پليس از آن در بزرگراهها براي كنترل سرعت خودروها از آن استفاده مي‌كند.
جابجايي اجسام – شاتلهاي فضايي و ماهوارههاي دوار بر دور كره زمين از چيزي به عنوان رادار حفرههاي مجازي براي تهيه نقشه جزئيات ، نقشههاي عوارض جغرافيايي سطح ماه و ديگر سيارات استفاده مي‌كنند. تمام اين سه عمليات مي‌تواند با دو پديدهاي كه شما در زندگي روزمره با آن آشنائيد پياده شود: «پژواك» و «پديده دوپلر» اين دو پديده بسادگي قابل فهم ميباشند، چرا كه هر روزه شما با آنها در حوزه شنوايي خويش برخورداريد. رادار از اين دو پديده در حوزه امواج راديويي استفاده ميبرد.
رادار در طبيعت
شايد رادار طبيعي بيشترين استفاده را براي خفاش دارد. چرا كه اين پرنده شب پرواز ، داراي حس بينايي ضعيفي است و به كمك طبيعت راداري كه دارد، مي‌تواند موانع دور و بر خود را تشخيص دهد. خفاش هنگام پرواز فريادهاي ابر صوتي خاصي ايجاد مي‌كند كه پس از برخورد با اجسام مختلف ، منعكس مي‌شود و به گوش خفاش مي‌رسد. بوسيله همين پژواك صداهاي ابر صوتي است كه نوع مانع و فاصله آن را تشخيص مي‌دهد و طوري پرواز مي‌كند كه از تصادم با آنها در امان باشد.
بالنها و دلفينها نيز از همين پديده بازتاب استفاده مي‌كنند كه در مورد بازتابهاي صوتي به آن "سونار" گفته مي‌شود.
منبع: رشد
:: موضوعات مرتبط:
رادار،
، :: برچسب‌ها:
رادار,
مقاله در مورد رادار,
ردیاب,
ردگیر,
ما در این وبلاگ تلاش داریم تا با معرفی تکنولوژی های برتر روز دنیا به جوانان و علاقه مندان به علم در این مرز و بوم آریایی و علم دوست، قدمی کوچک در جهت انقلاب علمی دانشمندان بزرگ ایران عزیز برداریم. با آرزوی موفقیت.
تبادل لینک هوشمند برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان مطالب برتر علمی دنیا و آدرس chortke.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.
<-PollName->
آمار
وب سایت:
تبادل لینک هوشمند 
